Η ακτινογραφία των δημοσίων υπαλλήλων στην Ευρώπη δείχνει ότι υπάρχουν αρκετές ανισότητες, με τους προνομιούχους και τους χαμηλά αμειβόμενους σε σχέση με την αγοραστική δύναμη. Σε δεκατέσσερις χώρες οι αποδοχές βρίσκονται στο χαμηλό επίπεδο των €500-€1.500, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος είναι €2.321 και της ευρωζώνης €2.750. Η Κύπρος με €2.656 ως μέση μηνιαία αμοιβή των δημοσίων υπαλλήλων βρίσκεται στην ομάδα των χωρών με τους προνομιούχους δημοσίους υπαλλήλους. Έρευνα που διεξήγαγε το Κοινωνικό Πολύκεντρο της ΑΔΕΔΥ δείχνει ποιες είναι οι αμοιβές και η σύγκριση με την αγοραστική δύναμη.
Βρες σήμερα τις κατηγορίες όλων των επαγγελματικών κλάδων στο kariera.com.cy και ανακάλυψε την ιδανική θέση εργασίας για εσένα, σε όποια κατηγορία και αν ανήκεις. Από Λογιστές, Ελεγκτές και επαγγελματίες του marketing, έως barista, επαγγελματίες του ξενοδοχειακού κλάδου και πωλητές, βρίσκουν καθημερινά την ευκαιρία για τη νέα τους καριέρα!
Ο «Φ» παρουσιάζει τον μέσο μηνιαίο μισθό που έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι της Ευρώπης σε σχέση με την αγοραστική δύναμη. Οι πιο χαμηλόμισθοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι της Βουλγαρίας με μισθό €550, της Ρουμανίας με €700, της Κροατίας με €874, της Λιθουανίας με €946, της Σλοβενίας με €1.000,της Σλοβακίας με €1.153, της Ελλάδας με €1.065,της Πολωνίας με €1.181, της Τσεχίας με μισθό €1.220, της Εσθονίας με μισθό €1.364, στη Μάλτα με €1.582. Υπάρχουν όμως και πιο προνομιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι, με ψηλότερες μέσες αμοιβές κάθε μήνα, σύμφωνα με την έκθεση. Ο μέσος μηνιαίος μισθός του δημόσιου υπαλλήλου στη Δανία €5.741, στη Σουηδία είναι €5.361, στη Φινλανδία και τη Νορβηγία €5.000, στο Λουξεμβούργο €4.500, στη Γερμανία €4.464, στην Ιταλία €4.400, στην Ιρλανδία €3.988, στη Γαλλία €3.236, στο Ηνωμένο Βασίλειο €3.159, στην Κύπρο €2.656, στην Ισπανία €2.380, στην Αυστρία €2.177.
Οι χώρες ομαδοποιούνται σε τρεις ομάδες, με βάση την έκθεση. Στην πρώτη, ένας ικανός αριθμός χωρών συγκεντρώνεται στην περιοχή των αποδοχών €500-€1.500 και σε τιμές δείκτη καταναλωτικών αγαθών από 40-80. Στην ομάδα αυτή ανήκει η Ελλάδα, Μάλτα, Λιθουανία, Πορτογαλία, Λετονία, Βουλγαρία. Η ομάδα αυτή αντιστοιχεί σε χαμηλά επίπεδα αποδοχών αλλά και σε χαμηλά έως μέτρια επίπεδα ακρίβειας καταναλωτικών προϊόντων.
Η επόμενη ομάδα αποτελείται από 9 περιπτώσεις χωρών, οι οποίες εμφανίζουν αυξημένες αποδοχές και τιμές καταναλωτικών προϊόντων. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνεται η Κύπρος όπως και η Αυστρία, Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία. Τέλος, μια τρίτη ομάδα περιλαμβάνει τις χώρες με τις υψηλότερες αποδοχές αλλά και το υψηλότερο δείκτη τιμών. Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται η Φινλανδία, Δανία, Σουηδία, Λουξεμβούργο, Ιρλανδία, Ιταλία.
Με βάση την έρευνα οι δαπάνες στέγασης και παροχών ανά έτος στην Κύπρο είναι €8.529 και οι ετήσιες δαπάνες υγείας και παιδείας ανά κάτοικο είναι €3.449 και ο μέσος μισθός δημοσίου υπαλλήλου €2.656. Στο Βέλγιο που ο μέσος μηνιαίος μισθός του δημοσίου υπαλλήλου είναι €2.700, κοντά στα επίπεδα της Κύπρου, οι δαπάνες για στέγαση και παροχών ανά έτος είναι €10.366 και για υγεία και παιδεία €2.936. Στην Ισπανία ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι €2.380 και οι ετήσιες δαπάνες για στέγαση €9.667 και για υγεία και παιδεία €2.112.
Καθώς το µέγεθος του ΑΕΠ και το ύψος των δηµόσιων µισθών ανάµεσα στη Βουλγαρία και τη ∆ανία είναι τεράστιο αφού η µια δίνει µισθό 550 ευρώ και η άλλη €5.741 είναι προφανές πως το κόστος ζωής παίζει ρόλο-κλειδί στην εξίσωση.
Ποιος είναι ο μισθός – στόχος
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης που διενήργησε η ΑΔΕΔΥ είναι απαιτούμενη μεταβολή στις αποδοχές προκειμένου να επιτευχθεί η άριστη τιμή του δείκτη για κάθε χώρα. Για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι οι αποδοχές από €1.065 θα πρέπει να αυξηθούν κατά 160% και να φθάσουν τις €2.766 εφόσον δεν μεταβληθεί το κόστος ζωής. Για την Κύπρο υπολογίζεται οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων να αυξηθούν κατά 34,9% και να φθάσουν €3.584. Στο Βέλγιο η αύξηση υπολογίζεται στο 86,6% και η τιμή στόχος για τις αποδοχές να είναι €5.037. Στην Ιταλία η αύξηση υπολογίζεται 33% για να επιτευχθεί άριστη τιμή του δείκτη με την τιμή στόχο του δημοσίου υπαλλήλου να είναι €5.851. Στο Λουξεμβούργο η αύξηση υπολογίζεται 115% για να φθάσει ο μέσος μισθός €9.677, στην Πορτογαλία η αύξηση υπολογίζεται 165,3% για τιμή στόχου μηνιαίου μισθού €2.653. Στη Βουλγαρία, στην Τσεχία, Λιθουανία, Μάλτα δεν υπάρχει μεταβολή στις τιμές στόχους του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών.
Μονιμότητα χαλαρή και αυστηρή
Η έννοια της μονιμότητας υπαλλήλων στον δημόσιο τομέα δεν είναι πάντα το ίδιο αυστηρή σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Το δικαίωμα της μονιμότητας, για παράδειγμα, δεν είναι κατοχυρωμένο στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τη Σλοβενία, τη Φινλανδία και τη Δανία. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι σε τέσσερις χώρες (Δανία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο), υπάρχει δυνατότητα απόλυσης των δημόσιων υπαλλήλων, επειδή η επίδοσή τους είναι κακή ή απλά ανεπαρκής). Βέβαια στην πράξη η προστασία των υπαλλήλων αυτών είναι πιο μεγάλη από τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Σε πολλές χώρες η απόλυση του μόνιμου δημόσιου υπάλληλου γίνεται μόνο για κάποιο πειθαρχικό παράπτωμα (Γερμανία, Πορτογαλία, Ισπανία κ.λπ.), ενώ στις περισσότερες υπάρχει η δυνατότητα απόλυσης για λόγους επίδοσης. Η δυνατότητα αυτή είναι ουσιαστική και εφαρμόζεται σε κάποιες χώρες (π.χ. Ολλανδία), έστω σε άλλες αποτελεί μόνο ένα θεωρητικό ενδεχόμενο που στην πράξη σπανίως εφαρμόζεται. Διαφορές υπάρχουν και σχετικά με τη δυνατότητα απόλυσης για οικονομικούς και οργανικούς λόγους. Τέτοια περίπτωση αποκλείεται σε κάποιες χώρες (Ελλάδα, Μάλτα, Κύπρος, Ισπανία, Γερμανία), ενώ σε άλλες προβλέπεται σαφώς (Ολλανδία, Δανία, Ουγγαρία, Φινλανδία κ.λπ).
Στην Αυστρία για παράδειγμα, όλοι οι υπάλληλοι στον δημόσιο τομέα περνούν μία δοκιμαστική περίοδο, που μπορεί να φτάνει μέχρι και τα 6 χρόνια. Μόνο τότε και φυσικά όχι όλοι, αποκτούν το καθεστώς της μονιμότητας. Στη Γαλλία ολοένα μεγαλύτερη βαρύτητα και εφαρμογή αποκτούν τα συμβόλαια ορισμένου χρόνου, συνήθως πενταετούς διάρκειας. Σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η προσωρινή πρόσληψη ικανών υπαλλήλων με ειδικό αυξημένο μισθολόγιο για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών.
