Δομικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις αναμένεται να φέρει η επόμενη μέρα της πανδημίας στη χώρα, κάτι που θα το διαπιστώσουν στην πράξη χιλιάδες απασχολούμενοι το προσεχές χρονικό διάστημα. Η πανδημία του κορωνοϊού έφερε στην επιφάνεια διάφορες- νέες για μας- πτυχές της απασχόλησης και δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα και στον τομέα της εργασίας με τις ευέλικτες μορφές εργασίας να πρωταγωνιστούν.
Βρες σήμερα τις κατηγορίες όλων των επαγγελματικών κλάδων στο kariera.com.cy και ανακάλυψε την ιδανική θέση εργασίας για εσένα, σε όποια κατηγορία και αν ανήκεις. Από Λογιστές, Ελεγκτές και επαγγελματίες του marketing, έως barista, επαγγελματίες του ξενοδοχειακού κλάδου και πωλητές, βρίσκουν καθημερινά την ευκαιρία για τη νέα τους καριέρα!
Κατά το lockdown πολλές επιχειρήσεις έκλεισαν, ενώ οι περισσότερες εταιρείες και επιχειρήσεις αποφάσισαν να δώσουν οδηγίες στους εργαζομένους τους για δουλειά από το σπίτι. Σήμερα, η τηλεργασία είναι η καθημερινότητα πολλών εργαζομένων, από τον δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η τηλεργασία που μπήκε με βίαιο τρόπο στη ζωή μας έγινε μια ρουτίνα και ενώ πολλοί εργοδότες τη θεωρούσαν ως μη αποδεκτή μορφή εργασίας, πλέον είδαν τα προτερήματα που αυτή προσφέρει και τα οφέλη για τις επιχειρήσεις τους. Οι εργοδότες απομακρύνονται από την παραδοσιακή λογική που θέλει την παραγωγικότητα να εξαρτάται από καθορισμένες ώρες, εντός γραφείου. Όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες τείνουν προς την εργασία από το σπίτι και τις πιο ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, με τη βοήθεια της τεχνολογίας και των βιντεοδιασκέψεων.
Οι επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια δραματική μείωση των εσόδων τους. Μεταξύ των μέτρων που ελήφθησαν για τη διαχείριση του θέματος, πρωταγωνιστικό ρόλο διατηρούν οι ευέλικτες μορφές εργασίας, οι οποίες αποτέλεσαν εργαλείο αντιμετώπισης των δυσμενών συνεπειών που υπέστη η επιχειρηματικότητα από τη βίαιη «επιδρομή» του κορωνοϊού. Οι εργοδότες εκτιμούν ότι θα αποτελέσουν και μέσο διαχείρισης της βαθιάς ύφεσης στην οποία έχουμε, ήδη, εισέλθει.
Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι αν τελικά οι εργαζόμενοι μίας επιχείρησης που έχουν μπει σε αναστολή εργασίας, θα επιστρέψουν στην εργασία τους ή αν θα δοθεί η ελευθερία στον εργοδότη να κρατήσει αυτούς που θέλει και τους υπόλοιπους να τους απολύσει. Ζητούμενο επίσης το νέο εργασιακό καθεστώς απασχόλησης. Πάντως, η υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου κάνει διάφορους σχεδιασμούς για την επόμενη ημέρα και εκτιμά ότι έπειτα από τις συναντήσεις που θα έχει με τους κοινωνικούς εταίρους θα μπορέσει να προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις. Ήδη, η Ελλάδα προσανατολίζεται στο να εντάξει στο κοινοτικό πρόγραμμα για την απασχόληση «SURE» το μέτρο της κρατικής επιδότησης των μισθών για όσους θα εργαστούν με μειωμένο ωράριο.
Μιλώντας στον «Φ» ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου αναφέρθηκε στις ευέλικτες μορφές εργασίας που εκτιμά ότι θα πρωταγωνιστήσουν το επόμενο διάστημα.
Μισή δουλειά – μισός μισθός
Όπως αναφέρει, η κυρίαρχη τάση θα είναι μια ισότιμη κατανομή του αναγκαίου/ παραγωγικού χρόνου εργασίας ανάμεσα σε όλους τους εργαζόμενους που μπορούν να δουλέψουν έτσι ώστε να επιμεριστεί ο παραγωγικός πραγματικός χρόνος σε όλους. «Οι εργοδότες θα επιδιώξουν να έχουν όλοι οι εργαζόμενοι εισόδημα και να μην προβούν απολύσεις. Αντιλαμβανόμαστε ότι θα έχουν μείωση του εισοδήματός τους στο τέλος του μήνα. Ωστόσο, αν η πραγματική παραγωγική διαδικασία χρειάζεται τους μισούς υπαλλήλους τότε είτε κρατάς τους μισούς και τους άλλους τους αποδεσμεύεις είτε διαμοιράζεις σε όλους από μισό χρόνο εργασίας. Αυτό είναι εφικτό. Το πλεονέκτημα είναι ότι αφήνει ανέπαφο το ωρομίσθιο του εργαζομένου», σημείωσε ο κ. Αντωνίου.
Εκ περιτροπής
Σε αυτή τη μορφή εργασίας ο εργοδότης έπειτα από συμφωνία με τους υπαλλήλους θα απασχολεί πλέον μέρος του προσωπικού και όχι όλους τους εργαζόμενους. Για παράδειγμα, θα απασχολείται το 50% των υπαλλήλων εκ περιτροπής. Μια καφετερία που απασχολούσε δέκα εργαζόμενους, θα μπορεί να δουλεύει με τους μισούς εργαζόμενους εκ περιτροπής. Ο επιχειρηματίας δηλαδή θα χωρίσει τους υπαλλήλους σε δύο ομάδες των πέντε ατόμων και θα μπορεί τον μισό μήνα να απασχολεί μονάχα τους πέντε εξ αυτών και τον άλλο μισό μήνα τους άλλους πέντε.
Time off
Σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, μια άλλη μορφή η οποία θα αξιοποιηθεί είναι η άδεια άνευ απολαβών για ένα μικρό ή μεσαίο χρονικό διάστημα ανάλογα με την περίπτωση της κάθε επιχείρησης η οποία ποικίλλει από κλάδο σε κλάδο.
Χρονομερίδες
Άλλη μορφή απασχόλησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε επιχείρησης είναι να δημιουργηθεί ένα time sharing (χρονομερίδα) σε κάθε εργαζόμενο. Όπως εξηγεί ο κ. Αντωνίου, θα είναι δηλαδή πίστωση χρόνου από πλευράς εργαζομένων προς τις επιχειρήσεις. «Για παράδειγμα, ένας εργοδότης δεν θέλει να απολύσει κάποιον υπάλληλο διότι εκτιμά ότι σε δυο-τρεις μήνες θα τον έχει ανάγκη. Θα του πληρώνει μέρος των απολαβών του ενώ δεν εργάζεται, αλλά ο εργαζόμενος θα του το χρωστά σε χρόνο εργασίας όταν θα έρθει η ώρα να λειτουργήσει κανονικά η επιχείρηση. Πιθανόν να αφαιρεθεί αυτό που δίνει στον υπάλληλο από μελλοντική υπερωριακή αποζημίωση», επεσήμανε.
Τηλεργασία
Όπως εξηγεί ο κ. Αντωνίου, η τηλεργασία έχει να κάνει κυρίως με προσφορά υπηρεσιών. «Η πραγματικότητα είναι ότι η τηλεργασία εξυπηρετεί μόνο όταν υπάρχει αντικείμενο εργασίας και μια διαδικασία που πρέπει να διεκπεραιωθεί. Όσες προσαρμογές έπρεπε να γίνουν στους χώρους εργασίας, έχουν ήδη γίνει. Η δυσχέρεια πηγάζει από το γεγονός ότι δεν υπάρχει επαρκής κύκλος εργασιών για να τους απασχολήσεις όλους», τονίζει.
Αναπόφευκτες οι μειώσεις μισθών
Πάντως, ο κ. Αντωνίου προειδοποιεί ότι εκεί που είναι εντελώς αναπόφευκτο θα γίνει μια προσωρινή μείωση των απολαβών ή και καταβολής κάποιων ωφελημάτων ολικώς ή μερικώς. «Θα χρειαστεί να γίνουν συμφωνίες και κάποιες προσωρινές ρυθμίσεις που θα οδηγούν σε μειώσεις απολαβών», επισημαίνει.
Μερική απασχόληση
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και οι δηλώσεις του γγ του ΚΕΒΕ Μάριου Τσιακκή. Ο κ. Τσιακκής ανέφερε ότι η οικονομία δεν έχει ορθοποδήσει ακόμα, εκφράζοντας την ελπίδα να μην μπουν περισσότεροι περιορισμοί στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Σημείωσε ότι καθώς είναι πεσμένες οι δουλειές, οι εργοδότες θα μπουν λογική της μερικής απασχόλησης ή της εξ αποστάσεως απασχόλησης με ευέλικτους όρους εργασίας για να προστατευτούν οι θέσεις εργασίας και να μην προκύψει μεγάλη ανεργία.
Όχι μονομερείς παρεμβάσεις
Από την πλευρά του, ο γ.γ. της ΣΕΚ Αντρέας Μάτσας ήταν ιδιαίτερα έντονος. «Στόχος μας είναι να αποτρέψουμε αυθαιρεσίες από την εργοδοτική πλευρά», τόνισε. Με κατηγορηματικό ύφος απαντά ότι δεν θα δεχτούν μονομερείς αποφάσεις από την εργοδοτική πλευρά. «Η συνδικαλιστική πλευρά κατανοεί ότι σε κάθε κρίση ευνοούνται οι αλλαγές, ενώ οι ευέλικτες μορφές εργασίας έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους», ανέφερε. Ωστόσο, επεσήμανε ότι οι εργοδότες πρέπει να λειτουργήσουν στα πλαίσια της νομοθεσίας, τονίζοντας ότι εφόσον δεν υπάρχει δεύτερο κύμα πανδημίας και η οικονομία προσπαθεί να βρει τους ρυθμούς της, θα πρέπει να συνεχιστεί η εργοδότηση προσωπικού.
«Υπάρχουν τομείς όπου έχουν επαναδραστηριοποιηθεί πλήρως. Δεν συντρέχει λόγος να μπαίνουμε σε ρυθμίσεις που θα επιβαρύνουν τους εργαζομένους υπό το πρόσχημα της διατήρησης θέσεων εργασίας εάν δεν υπάρξει δεύτερο κύμα. Εκεί που υπάρχουν επιβεβαιωμένα προβλήματα, να τα συζητήσουμε. Δεν μπορείς όμως να πας με ισοπεδωτικές προσεγγίσεις γιατί δεν είναι τα δεδομένα τα ίδια για όλους τους τομείς», κατέληξε.