Της Έλενας Καρκώτη – Λειτουργός Α στο Τμήμα Στρατηγικής, Διεθνών Σχέσεων και Επικοινωνίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου και υπεύθυνη για τη Χρηματοοικονομική Επιμόρφωση του Κοινού
Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων στη διαχείριση των οικονομικών, από την αρχή στη ζωή κάθε ανθρώπου, αποτελεί μια σύγχρονη προϋπόθεση ευημερίας στο οικονομικό περιβάλλον. Η χρηματοοικονομική επιμόρφωση από νεαρή ηλικία καθίσταται επιβεβλημένη, λόγω της δημιουργίας νέων πολύπλοκων χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών, απόρροια μεταξύ άλλων, της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης και των γοργών ρυθμών με τους οποίους κινούνται και μεταβάλλονται οι κεφαλαιαγορές. Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, έχουν πολλαπλασιαστεί οι πόλεις αλλά και οι κίνδυνοι που ενέχουν οι σημερινές επενδυτικές επιλογές.
Η ανάγκη για χρηματοοικονομική επιμόρφωση του κοινού αναδεικνύεται συστηματικά από ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι ο συνδυασμός γνώσης, δεξιοτήτων, στάσεων και συμπεριφορών για τη λήψη σωστών χρηματοοικονομικών μέτρων με απώτερο στόχο την επίτευξη της ατομικής χρηματοοικονομικής ευημερίας.
Ωστόσο, έρευνες σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της χώρας μας, τόσο από το ΕΚΚ όσο και από άλλους οργανισμούς, αποκαλύπτουν χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού ανάμεσα στον γενικό πληθυσμό.
Γι' αυτό, η ΕΚΚ εδώ και αρκετά χρόνια, έχει θέσει την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο κατά τρόπο ουσιαστικό, ως ένα διαχρονικό στρατηγικό του στόχου και δείχνει με κάθε ευκαιρία την ανάγκη εισαγωγής ανεξάρτητου μαθήματος χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, καθώς και τη δημιουργία ανεξάρτητου σώματος για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συντονισμένης εθνικής στρατηγικής προώθησης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο.
Συγκεκριμένα, η θέση του ΕΚΚ, η οποία έχει υποβάλει επανειλημμένα στην Πολιτεία από το 2016, είναι ότι η χρηματοοικονομική επιμόρφωση πρέπει να αποτελέσει μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος κοινό στο κορμό μαθημάτων, δηλαδή για όλα τα παιδιά, καθώς η απόκτηση των σχετικών γνώσεων και δεξιοτήτων ενισχύει την η ικανότητα των πολιτών να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα χρήματά τους και να λαμβάνουν πιο οικονομικές και κατάλληλες αποφάσεις για τις περιπτώσιμες αποφάσεις τους σχετικά με τις οικονομικές τους δραστηριότητες.
Η εισαγωγή του μαθήματος χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ιδανικά σε όλες τις βαθμίδες, όχι μόνο να ενισχύσει τους νέους με τις απαραίτητες γνώσεις για τη διαχείριση των χρημάτων τους, αλλά να έχει και ευρύτερα προβλήματα καθώς θα δημιουργήσει μια νέα γενιά πολιτών που θα είναι σε θέση. να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης οικονομίας και να αποφύγουν τις απάτες.
Μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση προκάλεσε η δημιουργία της Κυπριακής για τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό και την Παιδεία (ΚΕΧΑΠ) και η υιοθέτηση από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2022 της Εθνικής Στρατηγικής προώθησης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο. Το ΚΕΧΑΠ αποτελεί αφετηρία μιας οργάνωσης, συντονισμένης και μακροχρόνιας προσπάθειας, που θα παρέχει το πλαίσιο για την ανάπτυξη, το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την εφαρμογή προγραμμάτων χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης.
Το ΕΚΚ συμμετείχε από την πρώτη ημέρα στις εργασίες της Ad-Hoc Επιτροπής που αρχικά συστάθηκε για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής και θα συνδράμει ενεργά, μαζί με τους άλλους φορείς και Αρχές που συμμετέχουν, στην εφαρμογή της.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Εβδομάδας Χρήματος 2024 (Global Money Week-GMW2024), εκστρατείας ευαισθητοποίησης των παιδιών και νέων για την ορθή και συνετή διαχείριση των χρημάτων, η ΕΚΚ διοργανώνει σειρά δράσεων συμπεριλαμβανομένων των ενημερωτικών διαλέξεων και παρουσιάσεων σε όλες τις βαθμολογίες της εκπαίδευσης στην Κύπρο, από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο. Η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει αγκαλιάσει αυτή την πρωτοβουλία της ΕΚΚ. Το πιο ενθαρρυντικό όμως είναι το ενδιαφέρον και η ενθουσιώδης ανταπόκριση των ιδιοτήτων των παιδιών, τα οποία συμμετέχουν ενεργά, υποβάλλοντας ερωτήσεις και καταθέτοντας απόψεις.
Σε κάθε περίπτωση, οι δράσεις και ενέργειες του ΕΚΚ στη χρηματοοικονομική εκπαίδευση, στοχεύουν στους επενδυτές και την προστασία της οικονομικής ευημερίας του κοινού γενικότερα. Με τη σωστή εκπαίδευση και τη συνεχή πρόσβαση στη σχετική πληροφόρηση, μπορούμε να δημιουργήσουμε πολίτες που να είναι σε θέση να λαμβάνουν ορθές οικονομικές αποφάσεις για το μέλλον, να προσφέρουμε τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για τη διαχείριση των χρημάτων τους.