Το 2020 ξεκίνησε μάλλον δυσοίωνα καθώς κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, ο πλανήτης βρέθηκε αντιμέτωπος με την προσπάθεια διαχείρισης μιας νέας πανδημίας, του κορωνοϊού COVID-19. Οι πολιτικοί ηγέτες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τη μεγαλύτερη πρόκληση μετά το τέλος του Β 'Παγκοσμίου πολέμου, η οποία πιθανότατα δεν θα επηρεάσει τη συντομότερη και βαθύτερη ύφεση στην ιστορία. Το σίγουρο είναι ότι η επόμενη μέρα μετά το πέρας της πανδημίας θα μας βρει όλους μπροστά σε νέα δεδομένα και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να μην είναι ποτέ πια ο ίδιος. Καθώς η καμιά χώρα δεν θα μείνει αλώβητη, όταν φτάνει η ώρα της επιστροφής στην ομαλότητα της καθημερινότητας που θα μετρήσουμε πρώτα τις πληγές μας και στη συνέχεια, θα επαναλάβουμε να διδάξουμε αυτά που πήγαν από τη διαχείριση αυτής της κρίσης.
Πρώτα μέλη στην παρούσα φάση είναι η διατήρηση της υγείας του κοινωνικού συνόλου, ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι πρόνοιες που θα διασφαλίσουν τη συνέχεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας. Η τηλεργασία, η εργασία από απόσταση, είναι μια μέθοδος οργάνωσης της εργασίας στην οποία έχουν προχωρήσει οι εργαζόμενοι με τον κόσμο τους μήνες και παρόμοια που ως μέθοδος στο εξωτερικό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, στην Κύπρο συναντήθηκε μέχρι τώρα χαμηλή ποσοστά απασχόλησης.
Η Τραγική ειρωνεία είναι πως η διαχείριση της λόγω κρίσης συμπίπτει με μια εποχή όπου η Κυπριακή Δημοκρατία έχει θέσει ως έναν από τους κυριαρχούς των στόχων της ψηφιακής μετατροπής του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και μόλις πρόσφατα προχώρησε με τη σύσταση του Υφυπουργείου Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, που θα εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση. Η κυπριακή κυβέρνηση, σε διάστημα μόλις δέκα ημερών έγινε για να στραφεί στην ψηφιακή εφαρμογή των υπηρεσιών της και να αναθεωρήσει πολλές από τις μέχρι τώρα γραφειοκρατικές διαδικασίες που πραγματοποιήθηκαν τροχοπέδη στην άμεση διεκπεραίωση των εργασιών της.
Παράλληλα, αναφέρθηκε η σημαντικότητα των υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης στο εργασιακό περιβάλλον καθώς οι επιχειρήσεις που ήταν εφικτό και προς όφελος της συνέχισης των λειτουργιών τους να ζητήσουν από το ανθρώπινο δυναμικό να εφαρμόσουν την εξ αποστάσεως εργασία. Ακόμη και παραδοσιακές εταιρείες που έχουν ως επί το πλείστον απασχολούνταν με το λιανικό ή χονδρικό εμπόριο και η κύρια δράση τους στην εστίαση στην ανθρώπινη συναναστροφή, έχουν εντοπίσει την ανάγκη διεύθυνσης των υπηρεσιών τους μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου προς διασφάλιση του κύκλου εργασιών τους. Καταγράφεται πια τεράστια αύξηση στην κίνηση δεδομένων ως αποτέλεσμα της ανάγκης επικοινωνίας των πολιτών, ενώ ειδικές πλατφόρμες τηλεργασίας και τηλεδιασκέψεων δέχονται μεγάλη κινητικότητα ως προς τον αριθμό των χρηστών τους. Επίσης, πολλά είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται ένεκα της χρήσης των εταιρικών λογισμικών συστημάτων από μεμονωμένους χρήστες και η διαφθορά των προσωπικών δεδομένων απεικονίζονται από τυχόν κυβερνοεπιθέσεις.
Η μέχρι τώρα εμπειρία που αποκομίζουμε από την εμπειρία της τηλεργασίας καταγράφει τόσο θετικά όσο και αρνητικά αποτελέσματα. Παρατηρείται ότι σε συντηρητικά εταιρικά περιβάλλοντα η τηλεργασία μπορεί να μειώσει την αποδοτικότητα των υπαλλήλων, οι οποίοι πρέπει να δίνουν συνεχή αναφορά στους προϊστάμενους τους προκειμένου να αποδείξουν τον όγκο παραγόμενης εργασίας τους. Επίσης, σε περίπτωση που η εταιρική κουλτούρα κατέχει καθοριστικό ρόλο ως προς το πώς συμπεριφέρονται οι εργαζόμενοι τόσο μεταξύ τους όσο και προς τις σχέσεις τους με τους ανώτερους και τους πελάτες τους, κλυδωνίζεται και καταρρέει. Η έλλειψη επικοινωνίας, η δημιουργία διοικητικού χάους και η κατακόρυφη αύξηση του άγχους που προκύπτει από την κουλτούρα εργασίας του 996 (δηλαδή από τις 9 π.μ. μέχρι τις 9 μ.μ., έξι μέρες τη βδομάδα), συγκαταλέγονται επίσης στις αρνητικές συνέπειες που μπορούν να επέλθουν ένεκα της κοινωνικής αποστασιοποίησης και που ενδεχομένως να βλάψουν τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης.
Σταθερά πιστώνεται η αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων απουσία φυσικών παρεμβάσεων που συναντώνται στο εργασιακό χώρο από συναδέλφους και άλλες προγραμματισμένες συναντήσεις. Επίσης, μειώνεται το ρίσκο απώλειας της παραγωγικότητας που εισέπραξε το κίνητρο και τη δυσφορία που δημιουργείται κατά τη μεταφορά στον χώρο εργασίας, ενώ διασφαλίζεται περισσότερος ποιοτικός χρόνος για τα μέλη της οικογένειας. Μακροπρόθεσμα, είναι πολλαπλά τα οφέλη που προκύπτουν από την υιοθέτηση αυτής της μορφής απασχόλησης, καθώς οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να μειώσουν το λεγόμενο «brain drain» και ταυτόχρονα, να μετρήσουν το λειτουργικό τους κόστος από την αξιολόγηση λιγότερων τετραγωνικών για τη στέγαση των αναγκών τους και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Η κρίση που έφερε την πανδημία του COVID-19 σηματοδότησε την εποχή όπου πρέπει να επαναπροσδιοριστούν οι σχέσεις μεταξύ εργαζομένων και εργαζομένων, με στόχο την εδραίωση της εταιρικής κουλτούρας. Καθώς οι τελευταίες δεκαετίες παρατηρήθηκε μια ανισορροπία όσον αφορά την εξισορρόπηση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, προβλέπεται ότι θα αυξηθεί η ανάγκη υιοθέτησης της τηλεργασίας όπου είναι εφικτό, έστω και αν αυτό θα εφαρμοστεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Αναντίλεκτα, η εποχή της Παγκοσμιοποίησης έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα της πληθυσμιακής συναναστροφής και είναι πλέον πρόδηλο πόσο αλληλένδετοι είναι ένας άνθρωπος με τον άλλο απ 'άκρη σ' άκρη του πλανήτη. Με την κλιματική αλλαγή να γίνει μια άλλη τεράστια απεικόνιση για την ανθρωπότητα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον και γι 'αυτό θα πρέπει να υπάρξουν οι απαιτούμενοι σχεδιασμοί τόσο από την πλευρά των κυβερνήσεων όσο και από την πλευρά του κόσμου για την έγκαιρη αναφορά της όποιας κρίσης προκύψει ξανά.
Άντρια Λαού
Επικεφαλής Γραφείου Λεμεσού-Πάφου, Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ)