Αδάμος Αδάμου
Δύο Οδηγίες που εκδόθηκαν τον περασμένο μήνα από τον Έφορο Ιδρυμάτων Επαγγελματιών Συνταξιοδοτικών Παροχών για μεταφορά ενός ταμείου προνοίας σε άλλο και για μεταφορά ενός ταμείου σε ασφαλές σχέδιο επανέφεραν τον δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην επικαιρότητα. Αφορμή γι 'αυτό υπήρξε και οι αντιδράσεις καθώς και ανησυχίες που διατυπώθηκαν από το συνδικαλιστικό κίνημα γύρω από το θέμα, τις υπάρχουσες, πάντως, καθησυχάζει το υπουργείο Εργασίας, με τον γενικό διευθυντή του Ανδρέα Ζαχαριάδη να δηλώνει στον «Φ» πως τα ταμεία δεν θα μείνουν χωρίς έλεγχο και εποπτεία.
Η υποστήριξη της εποπτείας των ταμείων προνοίας και των ταμείων συνταξιοδοτικών παροχών εξελίσσεται και ο στόχος του νέου νομοθετικού πλαισίου που ισχύει από τη μεταφορά της εθνικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας ΙΟΡΠ II, βάσει οποιασδήποτε εκδόσεως και των υπό αναφορά του Εφόρου ΙΕΣΠ. Όπως, πάντως, δηλώνει ο υπουργός Εργασίας για το θέμα της μεταφοράς ταμείων προνοίας σε ασφαλή σχέδια, οι δύο επόπτες (Έφορος ΙΕΣΠ και Έφορος Ασφαλιστικών Εταιρειών) είναι σε επαφή μεταξύ τους και ανέλαβαν πρωτοβουλία όπως διερευνήθηκαν με άλλα κράτη μέλη για να έχουν ρυθμίσει ή σκοπεύουν να ρυθμίσουν διάφορα θέματα τα οποία εγείρουν τους εμπλεκόμενους φορείς. Το νέο πλαίσιο ασκεί, πάντως, κάποιες πιέσεις στα μικρά κυρίως ταμεία αφού αυξήθηκαν και το κόστος όσον αφορά την εποπτεία και τη λειτουργία τους χωρίς όμως για την ώρα που παρατηρήθηκε μαζική διάλυση των επιμέρους, αφού οι διαχειριστικές επιτροπές έχουν στη διάθεσή τους την περίοδο χάριτος για συμμόρφωση με το νέο αυστηρότερο πλαίσιο. Επιπρόσθετα, το ίδιο πλαίσιο δίνει διέξοδο και εναλλακτικές στα ταμεία που αντιμετωπίζουν προκλήσεις.
Τα ενεργά ταμεία σήμερα
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέχονται στον «Φ» το υπουργείο Εργασίας και ο γδ του, στο τέλος του 2020 τα ενεργά ταμεία, βάσει του αρχείου του Εφόρου ΙΕΣΠ ανέρχονται σε 991, ενώ είναι πλήρως ενεργά σε 832. Στο τέλος του 2019 ο αντίστοιχος αριθμός ανερχόταν σε 1039 και 835 αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα αρχεία του Εφόρου, μέχρι τις 31/12/2020 υπήρχαν συνολικά, δηλαδή από όλα τα προηγούμενα χρόνια μέχρι το τέλος του 2020, σε εκκρεμότητα, γύρω από 159 περιπτώσεις αιτήσεων ταμείων, για τα οποία λήφθηκε απόφαση για ανάλυση ή διάλυση και μεταφορά , αλλά οι Διαχειριστικές τους ομάδες δεν είχαν ακόμη ολοκληρώσει τις σχετικές διαδικασίες. Βάσει, όμως, των στοιχείων της ιδίας κατά το 2020 υπήρχαν μόνο τρεις εμπρόθεσμες αιτήσεις για ανάλυση ή ανάλυση και μεταφορά που υποβλήθηκαν μέχρι τις 15/01/2020, και καμιά εντός του 2021. Όπως όμως μας ανέφερε ο γ.δ. του Υπουργείου Εργασίας στο μητρώο του Εφόρου, παραμένουν, επίσης σε σωστή βάση, και 1050 ταμεία, των οποίων οι Διαχειριστικές Ολοκλήρωσαν τη διαδικασία εκκαθάρισης τους και αφορούσαν παλαιότερα έτη δηλαδή προγενέστερα του 2014. Η συντριπτική πλειοψηφία των εν λόγω περιπτώσεων αφορούν την Τάμεια (700 περίπου ), που είχαν λάβει απόφαση διάλυσης κατά τα έτη 2013-2014, μετά το κούρεμα των τραπεζικών καταθέσεων. «Διευκρινίζεται ότι, παρά το ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκκαθάρισης, τα εν λόγω Ταμεία παραμένουν στο μητρώο του Εφόρου υπό καθεστώς εκκαθάρισης για διάφορους λόγους. Οι κυριότεροι εξ 'αυτών είναι πρώτον το ότι για πολλά από αυτά τα Ταμεία πρέπει να βρίσκονται σε εκκρεμότητα ζητημάτων που αφορούν το κούρεμα των καταθέσεων και ειδικότερα το Σχέδιο Αποζημίωσης της απομείωσης των καταθέσεων του Υπουργείου Οικονομικών, και δεύτερον στο ότι η αύξηση των λογαριασμών εκκαθάρισης προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς λόγω της έλλειψης προσωπικού στον Έφορο ΙΕΣΠ, ανέφερε ο κ. Ζαχαριάδης.
Δεν μένουν χωρίς έλεγχο
Σε ό, τι αφορά τις ανησυχίες που υπήρξαν από πλευράς συντεχνιών κυρίως όσον αφορά τη μεταφορά των ταμείων της προνοίας σε ασφαλή σχέδια, ο γδ του υπουργείου διαβεβαιώνει πως τα ταμεία δεν μπορούν να ελέγξουν. Σχετικά με τις ανησυχίες που σχετίζονται με την εποπτεία από μέρους του Εφόρου ΙΕΣΠ, των ταμείων προνοίας που μεταφέρθηκαν σε ασφαλιστικά σχέδια, ο κ. Ο Ζαχαριάδης επισημαίνει πως οι σχετικές υποχρεώσεις και τα αντίστοιχα με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία των μεταφερόμενων ταμείων, σε καμιά περίπτωση δεν μένουν χωρίς έλεγχο και εποπτεία. Σύμφωνα με τον ίδιο, «ο Έφορος ΙΕΣΠ λαμβάνει υπόψη του σοβαρά όλες τις απόψεις όλων των μελών του Συμβουλίου Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, που σύμφωνα με το σχετικό Νόμο είναι το συμβουλευτικό σώμα για τις επαγγελματικές συντάξεις». Εξάλλου, στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, ο Έφορος ΙΕΣΠ έχει συνεργαστεί εντός των πλαισίων της σχετικής Νομοθεσίας και συνεχίζει να είναι σε επαφή με όλους τους Κοινωνικούς εταίρους με σκοπό την συνεχή αναβάθμιση του νομικού πλαισίου σε σχέση με την εποχή, σύμφωνα με τον γδ του υπουργείου Εργασίας.
Σε ό, τι αφορά, τέλος, το θέμα της μεταφοράς των ταμείων και την εποπτεία τους, ο κ. Ο Ζαχαριάδης επισημαίνει ότι πριν και κατά τη μεταφορά, το ταμείο προνοίας που μεταφέρεται, πλήρως ή εν μέρη, σε σχέδιο ασφαλιστικής επιχείρησης, συνεχίζει να βρίσκεται υπό την εποπτεία του Εφόρου ΙΕΣΠ, με βάση τις εξουσίες και τις αρμονίες που του παρέχει η νομοθεσία, με απώτερο στόχο την προστασία των μελών.
Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, για τη μεταφορά του ταμείου προνοίας, προβλέπεται η υποβολή σχετικής αίτησης από τη Διαχειριστική Επιτροπή του Ταμείου στον Έφορο ΙΕΣΠ, και μέσα στο πλαίσιο της εξέτασης της εν λόγω αίτησης, ο Έφορος ΙΕΣΠ ελέγχει τόσο τη συμφωνία μεταφοράς, την οποία είναι υπόχρεες βάσει της σχετικής Οδηγίας μας (Οδηγία 2/2021) (εφεξής «Οδηγία»), να συντάξουμε τη διαχειριστική επιτροπή του μεταφέροντος του ενδιαφέροντος με τη διοίκηση του παραλαμβάνοντος ασφαλιστικού σχεδίου, όσο και όλα αυτά σχετικά με τις μεταβολές, πληροφορίες και λογαριασμούς. Σημειώνεται ότι, με βάση την εν λόγω Οδηγία, τα παράδοξα ασφαλιστικά σχέδια πρέπει να πληρούν τους ειδικούς όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται σε αυτήν με σκοπό τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των επηρεαζόμενων μελών επί ίσοις όροις, ώστε να επιτραπεί η μεταφορά.
Έφοσον η αίτηση για τη μεταφορά των υποχρεώσεων και των σχετικών με αυτές περιουσιακών στοιχείων του μεταφερόμενου ταμείου προνοίας εγκριθεί, αμέσως μόλις η μεταφορά ολοκληρώθηκε, την εποχή και τον έλεγχο του παραλαμβάνοντος ασφαλιστικού σχεδίου, που συνδέεται με σχετικές ασφαλιστικές συμβάσεις που έχουν εμπιστευτεί στον Κλάδο VII των Ασφαλίσεων Ζωής, αναλαμβάνει τον Έφορο Ασφαλίσεων.
Ο Έφορος Ασφαλίσεων, έχει και αυτός τις δικές του εξουσίες και αρμονίες, με βάση την Ασφαλιστική Νομοθεσία, για τον έλεγχο των εργασιών και των υποχρεώσεων, οι οποίοι πηγάζουν από τις εν λόγω ασφαλιστικές συμβάσεις, με απώτερο στόχο την προστασία των ασφαλισμένων ».
Επαφές με άλλα κράτη
Επιπρόσθετα, όπως μας αναφέρθηκε, πέρασε από το εποπτικό πλαισίου, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης που έγινε σε σχέση με τις Οδηγίες του Εφόρου ΙΕΣΠ για τις μεταφορές, τις συντεχνίες ή τις ανάγκες και την ανάγκη για ρύθμιση του δικαιώματος αντίστροφης μεταφοράς, δηλαδή της μεταφοράς από ένα ασφαλές σχέδιο σε ταμείο προνοίας. Για αυτό τον σκοπό προστέθηκε ειδική πρόνοια στην εν λόγω Οδηγία, σύμφωνα με την οποία, η μεταφορά ταμείου προνοίας, πλήρως ή εν μέρει, σε σχέδιο ασφαλιστικής επιχείρησης, επιτρέπεται εφόσον πληρούνται οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις που καθορίζονται σε αυτήν. Ένας από τους ειδικούς όρους αφορά την πρόβλεψη της δυνατότητας στη συμφωνία μεταφοράς (και συνεπώς στους όρους της ασφαλιστικής σύμβασης) για την πραγματοποίηση «αντίστροφης» μεταφοράς. Βάσει της δυνατότητας αυτής της παραγράφου σχεδίου ασφαλιστικής επιχείρησης θα πρέπει να παρέχει στα μεταφερθέντα σε αυτά τα μέλη το δικαίωμα για τη μερική ή πλήρη ρευστοποίηση των σωστών συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τους, με αποκλειστικό σκοπό τη μεταφορά τους και τρόπο μεταφοράς, με αυτές που καθορίζονται στην εν λόγω Οδηγία.
Ο κ. Ζαχαριάδης, τονίζει εξάλλου ότι μέσω των προνοών και ρυθμίσεων που συμπεριφέρθηκαν στην εν λόγω Οδηγία, διασφαλίζεται και κατά το προσυμβατικό στάδιο και η διαδικασία λήψης αποφάσεων για την επιλογή παραλαμβάνοντος ταμείου ή/και ασφαλιστικού σχεδίου, η Διαχειριστική Επιτροπή του ταμείου θα παρέχει επαρκή, κατάλληλη και συγκρίσιμη πληροφόρηση στα επηρεαζόμενα μέλη και την χρηματοδότηση του ταμείου της επιχείρησης, ούτως ώστε αυτά να μην μπορούν να ληφθούν από μια νέα απόφαση και να καταλήξουν στην καταλληλότερη για την περίπτωση τους επιλογή ή επιλογή. Τέλος, όπως μας ανέφερε ο γδ του Υπουργείου Εργασίας «οι δύο εμπλεκόμενες εποπτικές αρχές, ανέλαβαν ήδη πρωτοβουλία, όπως διερευνήθηκαν με άλλα κράτη μέλη να τις κάνουν για να έχουν ρυθμιστεί ή να σκοπεύσουν να ρυθμίσουν διάφορα θέματα που εγείρουν τους εμπλεκόμενους φορείς, και στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, να προβάλλεται σε περαιτέρω αναλογικές ρυθμίσεις των νομοθετικών πλαισίων και πρακτικών σε εθνικό επίπεδο ».
Το νέο αυστηρότερο πλαίσιο διακυβέρνησης και οι προσπάθειες ανάπτυξης του Εφόρου
Για θωράκιση των ταμείων προνοίας γενικότερα ο γ.δ. του υπουργείου Εργασίας καταγράφεται ως σημαντικότερο μέτρο προς αυτήν την κατεύθυνση τη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Οδηγίας IORP II, στις αρχές του 2020. Με το νέο νόμο εισέρχεται ένα αυστηρότερο πλαίσιο για τη διακυβέρνηση, από μέρους των Διαχειριστικών ειδών, και για την εποχή της δραστηριοτήτων από μέρους του Εφόρου ΙΕΣΠ, στα οποία έχουν ληφθεί η Ταμεία Προνοίας και τα Ταμεία Συντακτών. Μεταξύ άλλων, το νέο πλαίσιο:
- (α) Εισάγει μόνο οι οποίοι έχουν ενισχυθεί στο πλαίσιο διακυβέρνησης των Ταμείων με περαιτέρω λειτουργίες, όπως οι λειτουργίες διαχείρισης κινδύνων και εσωτερικών ελέγχων, και διαδικασιών, όπως η αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων,
- (β) προσφέρεται περαιτέρω έμφαση στην πληροφόρηση που λαμβάνουν τα υποψήφια μέλη, τα μέλη και οι δικαιούχοι ενός ΙΕΣΠ, με στόχο την ανάπτυξη της διαφάνειας και της ενημερωμένης λήψης αποφάσεων από τα ενδιαφερόμενα μέρη,
- (γ) συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των ΙΕΣΠ, με στόχο την αύξηση της προστασίας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των μελών και των δικαιούχων, και
- (δ) εισάγει σημαντικές ρυθμίσεις όσον αφορά: i) την λήψη αποφάσεων για ανάλυση, όπου αυτό θα επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση που η χρηματοδοτική εταιρεία τερματίζει τη λειτουργία της οριστικά, και ii) το δικαίωμα μεταφοράς συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων σε ατομικό επίπεδο μεταξύ των προνοίας ή από ταμείο προνοίας σε σχέδιο ασφαλιστικής επιχείρησης, καθώς και τη μεταφορά συνταξιοδοτικού σχεδίου πλήρως ή εν μέρει μεταξύ των ταμείων προνοίας ή προς και από σχεδίων ασφαλιστικής επιχείρησης,
Όσον αφορά το δικαίωμα μεταφοράς, αυτό ενισχύθηκε περαιτέρω με τις δύο Οδηγίες που εκδόθηκαν πρόσφατα από τον Έφορο ΙΕΣΠ. Οι πιο πάνω ρυθμίσεις σε σχέση με τη λήψη απόφασης για ανάλυση και τις μεταφορές, έχουν πολύ σημαντικά μέτρα που συμβάλλουν μεταξύ άλλων σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας στη διατήρηση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των μελών που πρέπει οπωσδήποτε να ληφθούν υπόψη. εισοδημάτων που θα ληφθούν μέσω του πρώτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος, στην κινητικότητα των μελών και της μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων από ένα ταμείο σε άλλο, όταν αλλάζουν εργοδότη ή όταν μεταφέρονται σε άλλη επιχείρηση του ιδίου εργοστασίου και στη δυνατότητα συνένωσης μικρότερων ταμείων σε μεγαλύτερα, με στόχο τη μείωση των εξόδων που συνεπάγονται από τις αυξημένες υποχρεώσεις που επιβάλλουν τη Νομοθεσία. Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας πέρα από τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, έγιναν προσπάθειες και για την ενίσχυση του Εφόρου ΙΕΣΠ με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό με ειδικούς εμπειρογνώμονες και με λειτουργούς με ειδική τεχνογνωσία στα θέματα της προληπτικής εποχής, με σκοπό την κώδικα εποπτικού τύπου, των διαδικασιών και των ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε να προστατεύονται από την ίδια την Ταμεία Προνοίας και τα μέλη τους ακόμη περισσότερο.
Πηγή: Insider